Wie zijn de Razejunge?
De Lehmer Razejunge zijn een actieve organisatie. Ze bevorderen de cultuur van de traditionele wijnbouw in het gebied van de Terrassenmosel. Het belangrijkste doel is het cultiveren van lokale geschiedenis, tradities, gebruiken en cultuur.
Hun vrijwilligersactiviteiten
De Razejunge brengen kinderen en jongeren dichtbij de wijnbouwtradities in het culturele landschap van de Terrassenmosel. Ze begeleiden leerlingen van de basisschool St. Georg in Lehmen bij praktische lessen in de wijngaard. Ze ondersteunen boeklezingen en organiseren vakanties voor kinderen op school en in de kleuterklas. Daarnaast hebben ze een boek voor jongeren gepubliceerd van de bekende Duitse kinderboekenschrijver Stefen Gemmel: "De schat van de Rasejunge”.
De Razejunge houden zich bezig met natuurbehoud en milieubescherming. Via verschillende projecten bevorderen ze de diversiteit van soorten flora en fauna in Lehmen's Würzlay wijngaard en onderhouden ze oude wijngaardterrassen en stenen muren welke kleine biotopen op de steile hellingen van de wijngaard behouden. In de Würzlay wijngaard van Lehmen hebben de Razejunge een eigen Riesling wijngaard op de steile hellingen, de Razejunge wijngaard met perzik- en vijgenbomen en de grootste werkende lavendelplantage van Rijnland- Pfalz.
Van juni 2014 tot de vroege zomer van 2015 werden meer dan 3.200 lavendelplanten (Lavandula angustifolia officinalis) geplant op het voormalig braakliggend land van de Razejunge wijngaard. Vlinderpopulaties, bijen, hommels en reptielen zijn sindsdien vermenigvuldigd en hervestigd. De Razejunge van Lehmen hebben ook bijenkorven neergezet in hun wijngaard en produceren lavendelhoning uit de Terrassenmosel wat een zeldzaamheid is.
De Razejunge planten lavendel om te voorkomen dat de oude braakliggende gebieden van de heuvelachtige wijngaard overgroeid raken met planten zoals bramen. Bevordering van de lokale fauna en flora is een ander belangrijk aandachtspunt wat het landschap mooier maakt en een positief effect heeft op het regionale toerisme. Verder is er een educatieve tuin met mediterrane kruiden gecreëerd. Momenteel groeien er meer dan 40 soorten kruiden en meer dan 800 planten in de Razejunge wijngaard. Om het unieke culturele landschap van het gebied van de Terrassenmosel met name voor jongeren en kinderen naar buiten te brengen en tentoon te stellen, hebben de Razejunge in de zomer- en herfstmaanden van 2017 ook een 'wijngaard avontuurtraject' opgezet.
Een drukbezochte ontspanningsruimte met pergola's, banken en ligstoelen maakt de unieke faciliteit direct aan de Moezel fietsroute compleet. De Razejunge waren betrokken bij de aanleg van het toeristische themapad genaamd de "Würzlaysteig". De Razejunge promoten ook de Terrassenmosel regio en nemen deel aan verschillende natuurbehoudsactiviteiten.
Sinds 2008 organiseren de Lehmen Razejunge de "Razejunge wijnproevrij" bij de opening van het Lehmen wijnfestival. De Razejunge zijn een integraal onderdeel van het dorpsleven. Ze vertegenwoordigen de wijngemeenschap Lehmen, nemen deel aan feestelijke processies en wijnfestivals en maken met hun activiteiten de Lehmer Razejunge bekend over de regionale grenzen.
De gemeenschap van Lehmen heeft de inzet en bijdragen aan de lokale gemeenschap erkend door het dorpsplein te noemen naar de Razejunge en het Razejunge embleem te plaatsen op de zijgevel van een huis aan het Razejungeplein dat al van ver zichtbaar is. Sinds 2011 heeft de organisatie herhaaldelijk onderscheidingen ontvangen voor burgerbetrokkenheid, klimaatbescherming en biodiversiteit.
Waar komt de naam "Razejunge" vandaan?
De term Razejunge is afgeleid van het zelfstandig naamwoord Raz, een geweven mand die op de rug wordt gedragen. Hiermee zouden de mannen uit Lehmen (Junge) de mest van de stallen transporteren om de wijnstokken in de steile wijngaard te bemesten.
De zogenaamde Raz is gemaakt van gestripte hazelnoottakken. De hazelnoottakken worden gespleten en vervolgens in warm water gekookt. Nadien wordt het gewas gevild. De Raz is geweven van deze grondstof. De Razejunge van vandaag hebben originele Razen gebouwd in overeenstemming met de oude traditie en hebben de stappen uitgebreid visueel gedocumenteerd.
Historische achtergrond
Lehmen werd voor het eerst genoemd in documentatie in het jaar 865 n.Chr. Vanaf het begin van de 19e eeuw had het zich ontwikkeld van een wijnbouwersdorp tot een ambachtsdorp. Het beroep van steenhouwer werd een zeer belangrijk beroep. Omdat er niet genoeg werk was voor alle dorpsbewoners moesten veel mannen weg van huis om brood op de plank te krijgen voor hun gezinnen.
Maar zelfs in de werkloze wintermaanden moesten deze mensen de kost verdienen. De mannen en jongens vonden werk in de wijngaard. Ze droegen manden met mest op hun rug om de wijnstokken in de wijngaard te bemesten. De Razejunge werden voor het eerst gedocumenteerd in het kerkregister van de bovenste parochiekerk van Lehmen (Ober Pfarrkirche zu Lehmen) in 1784. Het vervoeren van mest werd een winterbaan en een extra bron van inkomsten voor de jongens en mannen.
Voordat het werk begon, onderhandelden ze over de betaling met de wijnbouwer. Voor elke gedragen mand werd een inkeping in het handvat van hun wandelstok gesneden, die ze als ondersteuning gebruikten bij het lopen op de steile wijngaarden. Op deze manier konden de Razejunge gemakkelijk het aantal manden bijhouden dat aan het einde van de dag werd gedragen. Een korf mest woog ongeveer 30-40 kg en bevatte voldoende mest voor ongeveer 6 wijnstokken. Ze droegen de gevulde manden ongeveer 8-10 keer per dag naar het hoogste punt in de steile wijngaard.
Nabij gelegen dorpen namen de Razejunge graag in dienst, omdat het dragen van mest werd afgekeurd. De Razejunge werden slecht betaald voor het zware fysieke werk. De beloning voor dit werk stelde hen in staat om hun Saint Castor Festival eind januari/begin februari te vieren. Zelfs vandaag de dag behouden de Razejunge deze oude traditie en dragen de mest elke 4 tot 5 jaar met de mand op hun rug naar de wijngaarden om de wijnstokken te bevruchten.
Vertaling van:
Karin Nuijten, Bladel, Nederland
